Mumo ile Plastiksiz Temmuz’u Kutluyoruz

Bu haftanın Greenvibes bültenine hoş geldin. Yeşil Ajans’ta yerelden ve dünyadan ekolojik haberlere biraz değinip Yeşil Sohbet bölümümüzde Mumo ile Plastiksiz Temmuz’u konuştuk. 

Greenvibe’ının bol olduğu, keyifli okumalar dileriz.

---

YEŞİL AJANS

• Tuz Gölü’nde Yavru Flamingo Soykırımı

Çiftçilerin Tuz Gölü’nü besleyen su kanallarına bent çekmesiyle iki arterdeki su akışı engellendi, gölde su kalmadı, bu sene doğan bütün yavru flamingolar hayatlarını kaybetti.

Doğa fotoğrafçası Fahri Tunç’un kadrajından yansıyan bu görüntüler sosyal medyada infial etkisi yarattı.

Tunç, yaklaşık bir haftadır flamingo ölümlerinin olduğunu, daha önce ettiği şikayetlerden hiçbir sonuç alamadığını vurguladı.

Gazete Duvar’ın belirttiği üzere Tunç, ölümlerin nedenini şöyle açıkladı: “Flamingo ebeveyni kuluçkadan çıkardıkları yavruyu tek başına sahiplenmezler. Grup olarak yaşadıkları için bizim ‘ana kucağı’ dediğimiz sistemle yavruları büyütürler. Düşünün 10 bin yavru, bir çemberin içinde duruyor. Dışarıda da burayı çevreleyen 20 bin ebeveyn var. Ebeveynler önce beslenecekleri alana gider. Yavaş yavaş yavruları götürüp besledikten sonra geri dönerler. Tekrardan yıkanacakları temizlenecekleri, Tuz Gölü’nün içindeki temiz su merkezine gelirler. Bu mesafe ne kadar uzarsa, ölümler o kadar artar.”

• Plastik Lobisinin Çabaları Atık İthalatını Geri Getirdi! Türkiye Yeniden Avrupa’nın Çöplüğü Olacak.

18 Mayıs 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan kararla etilen polimerlerin (plastik atıkların yaklaşık ¾’ünün) ithalatı yasaklanmıştı. 2 Temmuz’da yürürlüğe giren kararın, plastik geri dönüşümü sektöründeki iş insanları tarafından yapılan baskılar nedeniyle 8 Temmuz’da kaldırılması kararı alındı.

Plastik geri dönüşümüne yönelik olarak Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bakan Yardımcıları ile görüşen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Ankara Sanayi Odası, Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme Vakfı, Plastik Sanayicileri Federasyonu, Plastik Sanayicileri Derneği ve Geri Kazanım Derneği temsilcileri atık ithalatının düzenlendiği yeni bir taslak üzerine yoğunlaştı. Çalışmalar sonucunda yasağın kalkması ancak denetimlerin artırılması planlandı. Yaşanan bu olay çevreci insanların ülkeye dair umutlarının kırılmasına ve büyük tepkilerin doğmasına sebep oldu.

• Bartın Amasra’da Termik Santrale Karşı Halkın Zaferi: Termik Santralin Önünü Açan Çevre Düzeni Planı Değişiklikleri İptal Edildi.

Bartınlıların 15 yıldır termik santral yapımına karşı verdiği mücadele sonunda meyvelerini alıyor. Daha önce termik santral yapımına olur verilebilmesine yol açan 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planlardaki değişiklikler mahkeme kararıyla iptal edilmiş, 1/100.000 ölçekli plana ilişkin değişiklik ise Danıştay 6. Daire tarafından durdurulmuştu. Hattat Holding ise bu süreçte farklı isimler ve lokasyonlar göstererek Çevresel Etki Değerlendirmesi başvurularına devam ediyordu. Bartın Platformu’nun yaptığı açıklamaya göre Ankara 5. İdare Mahkemesi 1/25.000 ölçekli plandaki değişikliği de iptal ederek termik santral yapımının önünü kapattı. Bartınlılar şimdi Danıştay’ın 1/100.000 ölçekli plandaki değişikliğin tamamen iptal edilmesini bekliyor.

• TEMA Vakfı Açıkladı: Ordu’nın%74’ü Maden Ruhsatlı!

TEMA’nın Ordu İli özelindeki madenlere ilişkin hazırladığı çalışma raporu, ilde 435 maden ruhsatı verildiği, bu ruhsatların Ordu’nın %74’ünü kapsadığını ortaya koydu. Raporda ayrıca ruhsatların her birinin işlemeye başlaması durumunda Ordu’nun doğal, kültürel ve sosyo-demografik olarak ciddi tehlike altına gireceği; toprağın, suyun, tarımın ve Ordu halkının sağlığının telafisiz zararlar göreceği de belirtildi. 

Raporda yer alan bilgilere göre Ordu’nun 8 ilçesinde maden ruhsatlı alan oranı %90 üzerinde: Çamaş, Çatalpınar, Fatsa, Gülyalı, Gürgentepe, Kabadüz, Karataş ve Ulubey’de ruhsatlı alan oranı %100’e yaklaşıyor. Ordu il genelinde ise ormanların %65’i, tarım alanlarının %76’sı, meraların ise %64’ü maden için ruhsatlandırılmış durumda. Ayrıca barındırdıkları canlı çeşitliliği nedeniyle Önemli Doğa Alanı olarak belirlenmiş Giresun Dağları gibi önemli alanların %80’i, tabiat koruma alanları ve milli park gibi doğal koruma statüsüne sahip alanların %91’i, arkeolojik alanların %94’ü maden ruhsatıyla ruhsatlandırılarak yıkıma ve yok edilmeye açılmış durumda.

• Hayvanları Koruma Kanunu TBMM’de Kabul Edildi, Hayvan Hakları Dernekleri Kanunu Yetersiz Buluyor.

Uzun süredir beklenen etkili bir Hayvan Hakları Yasası tasarısı, geçtiğimiz haftalarda meclise Hayvanları Koruma Kanunu olarak sunulmuştu, kanun teklifi 9 Temmuz’da oylanarak yasalaştı. 

Kanunla tehlike arz eden hayvanların ırk tanımlamaları kaldırıldı. “Hayvanlarla cinsel ilişki” ifadesi yerine “hayvana tecavüz” ve “hayvana taciz” ifadeleri getirildi, petshoplarda kedi ve köpek satışı yasaklandı, hayvanlara işkence, cinsel saldırı gibi fiiller TCK’da suç kapsamına alındı, hayvan sahiplerinin sorumlulukları genişletilerek terk fiili yasaklandı, hayvanını terk edene 2.000TL para cezası geldi. Hayvanları dövüştürenlere, hayvanları öldürenlere ve cinsel saldırıda bulunanlara hapis ve para cezası getirildi. Hayvan sirkleri ve yunus parkları ise yasaklandı.

Öte yandan hayvan hakları dernekleri bunların birer gelişme olmasına rağmen hayvanları korumada yeterli olmayacağını dile getirerek tepki gösteriyorlar. Hayvanların yaşadığı sorunları çözme açısından bu kanunun yetersiz olacağı, yenilenmesi için 10-15 yıl bekleneceği için kanundaki eksiklerin hayvanlar açısından ciddi sorunlara sebep olacağı belirtiliyor. Eksikler arasında en çok tepki çekenler ise hayvan deneyleri, avcılık faaliyetleri ve hayvanat bahçeleri. Bunların yanında evcil hayvan satışının petshoplarda durdurulmuş olmasına rağmen katalog ile satın alabilme şeklinde devam etmesi, faytonlara ve deve-boğa güreşlerine devam edilmesi de tepki çeken konular. 

• İnsanlığın Enerji Açlığı Okyanusu Yakabilecek Kadar İleri Gitti: Meksika’da Okyanus Yandı!

Meksika Yucatán Yarımadası yakınlarında okyanus tabanından geçen boru hattında yaşanan sızıntı okyanus yüzeyinde yangına sebep oldu. Pemex petrol platformu yakınında yaşanan yangın 5 saatlik çalışma ardından söndürülebildi. Yangın sırasında yaralanan ya da ölen kimse olmadığı açıklansa da hem gaz sızıntısının hem yangının hem de yangın söndürme çalışmalarının okyanus yaşamına ciddi derecede zarar verdiği konusunda endişeler devam ediyor.

• Kanada’da Yaşanan Sıcak Hava Dalgası Can Almaya Devam Ediyor, Ama Bu Defa İnsanların Değil…

Geçtiğimiz bültende 230 kişinin ölümüne sebep olduğunu belirttiğimiz Kanada’daki sıcak hava dalgası deniz yaşamında 1 milyondan fazla canlının yaşamına son vermiş olabilir. Uzmanlar kırılgan ekosistemlerin bu ısı dalgalarına karşı savunmasız olduğu konusunda uyarıyorlar. 

Son verilere göre 500’den fazla insanın ölümüne sebep olan sıcak hava dalgası British Columbia’da yüzden fazla doğal alan yangınına da yol açtı. Ama uzmanlar deniz yaşamındaki etkisi konusunda daha endişeli. Deniz biyologları olağandışı sıcaklıklar nedeniyle bir milyondan fazla deniz canlısının yaşamını yitirdiği tahmininde bulunuyorlar. Bu tahmini ise birçok boş istridye kabuğu ile nesnelleştiriyorlar.

• Florida’da Deniz Ayıları Açlıktan Ölüyor!

ABD Florida’daki deniz ayıları, yaşanan alg patlaması sebepli deniz bitkilerinin yok olması nedeniyle açlıktan ölüyor. Önceki senelere göre ölüm sayılarında çok keskin bir artış olduğuna dikkat çeken uzmanlar besin kıtlığını ise su kirliliğine bağlıyorlar. Sudaki azot ve fosfor miktarının çok artması, besin akışı sağlayan deniz yosunlarının ölmesi, alglerin nüfusunun patlaması sonucu sudaki oksijenin azalması (ötrofikasyon) süreci tüm deniz yaşamı gibi, deniz ayılarının da tehlike altına girmesine sebep oluyor. Yaşanan bu durum Marmara Denizi’nde yaşanan müsilaj sorununun ileride nelere sebep olabileceği konusunda da ipuçları taşıyor.

---

YEŞİL SOHBETLER

Mumo ile Plastiksiz Temmuz’u Konuşuyoruz.

Plastiksiz yaşamın destekçisi Mumo ile Türkiye’ye yerelleştirdikleri Plastiksiz Temmuz hareketini konuştuk.

GV: Plastiksiz Temmuz gibi keyifli bir zamanda röportajımızı kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. Kısaca sizi, Mumo’yu tanıyalım isteriz.

M: Biz Erdem Kumkale ve Işınsu Kaya, iki doğasever, ilkokul arkadaşıyız.

Yaşanabilir bir dünyanın hayalini kurarken, tek kullanımlık plastik tüketiminin azaltılmasının acilen üzerinde çalışılması gereken konulardan biri olduğunu düşündük ve 2017’de ürün geliştirmeye başladık. Mumo saklama kumaşları; balmumu, çam ağacı reçinesi ve hindistan cevizi yağının sertifikalı organik pamuklu kumaşa emdirilmesiyle üretiliyor. Günlük hayatta kullandığımız buzdolabı poşeti ve streç film gibi tek kullanımlık plastiklere alternatif olarak Mumo’ları üretiyoruz. 

Bugün 6 kişilik bir ekiple, İstanbul ve Muğla’da Mumo için keyifle çalışmaya devam ediyoruz. 

GV: Plastiksiz Temmuz nedir peki? Nasıl ortaya çıkmış, neyi amaçlıyor?

M: Plastiksiz Temmuz (Plastic Free July) 2011 yılında bir avuç kişi tarafından Avustralya’da başlatılan bir hareket. Zaman içinde hareket; kar gütmeyen bir organizasyon tarafından üstlenilerek 2 milyondan fazla kişiye ulaştı. Tek kullanımlık plastikleri hayatımızdan azaltarak çıkarmayı hedefliyor. 

GV: Plastiksiz Temmuz hareketini Türkiye’ye getirmedeki motivasyonunuz ne oldu? Bir de marka olarak bu çalışmada kendinizi baya bir geride tutuyorsunuz, bu kapsayıcı yaklaşım çok güzel bize göre. Bunu bilerek yaptığınızı düşünerek arkasındaki düşüncelerinizi de öğrenmek isteriz.

M: Mumo’nun marka duruşunda ve hedefleri arasında streç film, plastik poşet gibi tek kullanımlık plastikleri azaltmak var. Bunu yaparken hem takipçilerimize Mumo’dan bahsediyoruz, hem de plastiksiz yaşamın yollarını çeşitli içeriklerle anlatıyoruz. 2018 yılından beri Mumo olarak Plastiksiz Temmuz Hareketi’ni ilk başta kendi iletişimimizde olmak üzere yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. 2020 yılından bu yana da bunu daha geniş çaplı bir şekilde anlatabilmek adına, zaten var olan güçlü bir hareketi desteklememiz gerektiğini düşünüyoruz. Bugün, zaten birçok kişi tarafından bilinen Türkiye’de de duyulmaya başlanan bir konu. Biz de bunun daha fazla kişiye duyurulmasını sağlayan elçiler olarak görüyoruz kendimizi. 

GV: Plastiksiz Temmuz’a biz de naçizane katkılar sunduk ve gördük ki çok farklı ama bir o kadar etkiye sahip isimleri bir araya getirmişsiniz. Bu isimleri harekete davet ederken neleri kriter olarak ele aldınız, öncelikleriniz nelerdi? 

M: Plastiksiz Temmuz için davet etmeden önce, bu kişiler bizim uzun bir süredir takip ettiğimiz, içeriklerini ilgiyle okuduğumuz kişilerdi. Her biri kendi alanında özel bir dile ve etkiye sahip. Bilginin paylaşılmasını çok değerli olduğunu düşündüğümüz için, yarattıkları etkinin de çok önemli olduğunu düşünüyoruz. 

Benzer hisler taşıdığımız, tabiri caizse dünyanın korunmasını kendine dert edinmiş kişilerle bir araya geldiğimiz için oldukça mutluyuz. 

GV:  Plastiksiz Temmuz hareketi kapsamında bir sosyal medya hesabı ve bir site kurguladığınızı biliyoruz. Sosyal medya hesabını nasıl yönettiğiniz, ne amaçla kullandığınızı, sitede neler yer aldığını kısaca anlatabilir misiniz? Bir de site ve Instagram hesabı dışında neler yapıyorsunuz ya da planlıyorsunuz?

M: Aslında tüm çalışmalarımızı websitemiz odak noktası olacak şekilde düzenledik.

Sitemizde Nedir, Harekete Katılanlar, Yeni Fikirler, Ne Yapabilirsin ve Etkinlik başlıklarında birçok bölüm var. 

Plastiksiz Temmuz hareketini açıklamanın yanı sıra, kullanıcıların günlük hayattaki plastiksiz yaşamını kolaylaştırmak için önerilerimiz bu sitede yer alıyor. 

Evde, okulda, eğlencede, ofiste tek kullanımlık plastikler olmadan nasıl yaşanır? Bunları uygulaması kolay fikirlerle anlatıyoruz. 

Bunun dışında “Harekete Katılanlar” bölümünde, siteye çok sevdiğimiz oluşumları, greenfluencerları, blogger ve bilim insanlarını davet ettik. Kendi bakış açısıyla plastiksiz yaşam konusunda değerli görüşlerini paylaştılar.

Yeni fikirler bölümünü plastiksiz yaşam konusunda farklı kaynakları incelemek isteyenler için ayırdık. Ayrıca burada yer alan bülten bölümüne kayıt olduklarında, her gün yeni bir fikri kullanıcılarla paylaşıyoruz. 

Sitemizde son olarak etkinlikler kısmını hayata geçirdik; burada da temmuz ayı boyunca yaptığımız keyifli online etkinlikleri takip edebilirler. 

Sosyal medyada günlük olarak yaptığımız paylaşımların yanı sıra, çok sevdiğimiz kişi & kurumların yayınlarına katılıyoruz. Farklı mecralarda yer alan oluşumlarla iletişime geçiyor ve kampanyanın duyurulması için fikirlerimizi öneriyoruz. 

GV:  Plastiksiz Temmuz hareketi, sizin de bahsettiğiniz gibi, yıllardır süregelen ve artık gelenekselleşmiş bir hareket, tabi globalde. Türkiye içinde bu hareketi yerelleştirmenize çok seviniyoruz. Peki ilerleyen yıllarda da bu birleştirici rolü sürdürmeyi planlıyor musunuz?

M: Tabii ki, Mumo olarak ve bireysel tüketiciler olarak bu hareketi desteklemeye devam edeceğiz. 

GV: Mumo’nun Plastiksiz Temmuz hareketi dışında, plastiksiz bir dünya için yaptıklarını da biraz anlatabilir misiniz?

M: Mumo ürünlerinin tekrar kullanılabilir olması ve streç film ve buzdolabı poşetine alternatif olması zaten tek kullanımlık plastiklerin azaltılması konusunda net bir duruş sergiliyor. Buna ek olarak asıl hedefimiz kullanıcılarımızda doğa dostu davranış değişikliğine vesile olmak, bu sebeple bilgiyi paylaşmaya ve plastiksiz yaşam hakkında tüketicileri bilinçlendirmeye devam ediyoruz. Bireysel tüketiciler olarak da ekip içinde günlük yaşamımızda plastik tüketimini azaltmaya özen gösteriyoruz.

GV: Daha plastiksiz bir yaşam sürdürebilmek için önerilerinizi de alabilir miyiz? İnsanlar bu süreçte nasıl bir yol izlemeli? 

M: En başta panik olmamalılar. 🙂 Bilgi her ne kadar çok değerli olsa da, plastiklerle ne kadar iç içe olduğumuzu fark etmek bu konuda kişiyi karamsarlığa, ümitsizliğe düşürebiliyor. Genelde “hepsini birden hayatımdan bir anda çıkarmam imkansız” “plastiksiz yaşam çok pahalı” gibi tepkilerle karşılaşabiliyoruz. Basit, sakin ve kolay adımlarla gitmeleri en güzeli. Örneğin içtikleri suyun şişesini değiştirerek işe başlayabilirler ya da günlük hayatta karşılaştıkları plastik pipet, çatal, bıçak gibi ürünleri reddedebilirler.

www.plastiksiztemmuz.org sitesinde kendilerine yardımcı olabilecek birçok not bulacaklar, siteyi ve @plastiksiz_temmuz Instagram hesabını izlemelerini tavsiye ediyoruz.

Kaynakları araştırmak, yaratıcı olmak, yeni şeylere açık olmak bu konuda tavsiye edebileceğimiz genel önerilerimiz.

GV: Davetimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz, eklemek istediğiniz başka bir nokta varsa duymaktan mutluluk duyarız.

M: Yönelttiğiniz harika sorular için çok teşekkür ederiz. Hep birlikte bu hareketi büyüterek daha fazla kişiye sesimizi duyuracağımıza inanıyoruz. Birlikte olmak çok güzel. 

Plastiksiz Temmuz web sitesine buradan, sosyal medya hesabına ise buradan ulaşabilirsiniz. Ayrıca Mumo’nun sitesine buradan ve sosyal medya hesabına da buradan ulaşabilirsiniz.

---

BİZİ TAKİP EDİN 🌿

Bu ve benzeri sürdürülebilir, ekolojik ve atıksız yaşam ipuçları ve haberlerine güncel bir şekilde ulaşmak için Greenvibes’ı, Nil’i ve Ceren’i Instagram üzerinden takip edebilirsiniz.